Luk 11 | BOJ | STEP | Onaqa bati bei Yesus a sawa beiq gilej. Gilsiq dia Qotei pailyosiq sonaqa aqa aŋgro bei na minjej, “O Tamo Koba, iga kiersim Qotei pailyqom? Jon a nami aqa aŋgro naŋgi pailyqajqa gam osornjroqnej dego kere ni na iga dego pailyqajqa gam osorge.”

Luke 11

Yesus a aqa aŋgro naŋgi pailyqajqa gam osornjrej

1 Onaqa bati bei Yesus a sawa beiq gilej. Gilsiq dia Qotei pailyosiq sonaqa aqa aŋgro bei na minjej, “O Tamo Koba, iga kiersim Qotei pailyqom? Jon a nami aqa aŋgro naŋgi pailyqajqa gam osornjroqnej dego kere ni na iga dego pailyqajqa gam osorge.” 2 Onaqa Yesus na aqa aŋgro naŋgi endegsi minjrej, “Niŋgi Qotei pailyqa osibqa endegsib pailyiye,

‘O Abu, ino ñam tulaŋ boledamu. Deqa iga na ino ñam getentoqnqom.
Ni bosim gago Mandor Koba sosim iga taqatgoqnime.
3 Gago uyo iŋgi bati gaigai keretgoqnime.
4 Tamo naŋgi iga qa une ateqnub qaji naŋgo une kalil iga na kobotetnjreqnum.
Deqa ni na gago une kalil dego olo kobotetgime.
Satan na iga walawalaigosim uneq waigwa laqnimqa ni na Satan getentime.’”
5 Yesus a na aqa aŋgro naŋgi anjam degsi minjrsiqa olo endegsi minjrej, “Ino was bei a qolo jige ino talq bosimqa oqeq di tigelosim mermqas, ‘O was, ijo was bei a sawa isaq na walwelosiq ijo talq bqoqa e iŋgi bei anaiyqajqa di saiqoji. Deqa ni bem qalub ebimqa e anaiyqai.’ 7 A degsi mermimqa ni na kamba minjqam, ‘Ni e ŋeio ŋam gentbaim. E siraŋ qandimonum. E ijo aŋgro naŋgi ti ŋeiejunum. Deqa e ni bem emqa keresai.’ Ni na ino was degsi minjqam. 8 Degsi minjimqa ino was a ni tulaŋ waiŋmqas. Waiŋmimqa ni tigelosim bem yqam. A ino was deqa ni bem yqasai. A ni tulaŋ waiŋmqas deqa ni tigelosim iŋgi keretsim yqam. 9 Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi iŋgi bei qa osib Qotei pailyqab di a na eŋgwas. Niŋgi iŋgi bei oqa marsibqa ŋamqab di itqab. Niŋgi siraŋme kindokindoŋabqa Qotei na siraŋ waqtetŋgwas. 10 Tamo kalil Qotei pailyeqnub qaji naŋgi iŋgi eqnub. Tamo kalil iŋgi qa ŋameqnub qaji naŋgi Qotei na aqaryainjreqnaq iŋgi di iteqnub. Tamo kalil siraŋme kindokindoŋeqnub qaji naŋgi Qotei na siraŋ waqtetnjreqnu.

11 “Ino aŋgro a mamyim qe qa mermimqa di ni qe yqam. Ni amal uge yqasai. 12 A na tuwe tawel qa mermimqa ni degiŋ yqasai. Ni tuwe tawel yqam. 13 Deqa niŋgi quiye. Niŋgi tamo bolesai. Nuŋgo kumbra uge. Ariya ino aŋgro na iŋgi qa mermeqnaq ni iŋgi bole bole yeqnum. Ni a uratosaieqnum. Nuŋgo kumbra dena niŋgi endegsi poiŋgem, ‘Bole, gago Abu laŋ qureq di unu qaji a dego iga uratgosaieqnu. A na aqa Mondor Bole iga egwajqa pailyqom di a na egwas. A na iga uratgwasai bolesai.’”

Tamo qudei naŋgi Yesus qa endegsib mareb, “Mondor uge naŋgo gate koba Belsebul a Yesus aqa jejamuq di unu.”

14 Onaqa Yesus a na tamo bei mondor uge na medabu getentesoqnej qaji di mondor uge wiyetonaqa a olo boleosiqa anjam maroqnej. Deqa tamo uŋgasari kalil qure dia soqneb qaji naŋgi Yesus aqa siŋgila di unsibqa naŋgi tulaŋ prugeleŋeb. 15 Onaqa tamo qudei naŋgi dego Yesus aqa siŋgila di unsibqa naŋgi Yesus yomuiyosib maroqneb, “Mondor uge naŋgo gate koba Belsebul a Yesus aqa jejamuq di unu. Deqa siŋgila dena Yesus na mondor uge naŋgi winjreqnu.” 16 Onaqa tamo qudei naŋgi Yesus aqa siŋgila laŋa tenemtqa marsibqa deqa gisaŋyosib minjeb, “Ni Qotei laŋ goge di unu qaji aqa siŋgila bei babtimqa iga unsim marqom, ‘Bole, ni Qotei aqa Ŋiri.’” 17 Onaqa Yesus a naŋgo areqalo di qalieosiqa deqa yawo anjam bei endegsi minjrej, “Tamo naŋgi qure qujaiq di unub qaji naŋgi segi poaiyelosib qotqab di naŋgi koba na geregere sqa keresai. Tamo naŋgi tal qujaiq di unub qaji naŋgi segi poaiyelosib qotqab di naŋgi dego koba na geregere sqa keresai. 18 Dego kere Satan na aqa segi mondor uge naŋgi winjrqas di naŋgi poaiyelqab. Deqa a kiersim aqa mondor uge naŋgi olo taqatnjrqas? Di keresai. Niŋgi mareqnub, e Belsebul aqa siŋgila na mondor uge naŋgi winjreqnum. 19 Belsebul na e aqaryaibeqnaqa e mondor uge naŋgi winjreqnum qamu yai na nuŋgo aŋgro naŋgi aqaryainjreqnaqa naŋgi mondor uge naŋgi winjreqnub? Nuŋgo segi aŋgro naŋgi na niŋgi endegsib merŋgwab, ‘Nuŋgo anjam di uge.’ 20 Ariya Qotei na e aqaryaibimqa e mondor uge naŋgi winjrqai di niŋgi endegsi poiŋgwas, ‘Bole, Qotei a gago Mandor Koba sosim iga taqatgwajqa bati brantqo.’

21 “Tamo siŋgila koba bei a aŋ ti qaja ti ojeleŋosim aqa tal geregere taqatqas di aqa iŋgi iŋgi kalil bole sqab. 22 Ariya tamo bei tulaŋ siŋgila koba a bosim tamo di ombla qotsim siŋgilaqas di a na qaja ti aŋ ti tal aqa abu a dena siŋgilaoqnej qaji di yaiyeleŋosim aqa iŋgi iŋgi kalil eleŋqas. Osim olo tamo qudei naŋgo baŋq di iŋgi iŋgi di ateleŋqas.

23 “Tamo bei na e kadoibqasai di a na e jeutbqas. A na e tamo uŋgasari naŋgi koroinjrqajqa aqaryaibqasai di a na tamo uŋgasari naŋgi olo winjrim jaraiqab.”

Mondor uge a tamo bei aqa jejamu uratosim olo bunuqna bqas

24 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Mondor uge a tamo bei aqa jejamuq di sosimqa a na tamo di uratosim ulaŋosim sawa kaŋgraŋoq gilqas. Gilsim dia laqnsimqa aqaratqajqa sawa ŋamam ugeiyim marqas, ‘E olo puluosiya ijo tal uratem qaji deq olo gilqai.’ 25 A degsi marsimqa gilsim tal di nami maŋ solsib iŋgi iŋgi kalil gereiyeb milalejunu di unsimqa olo puluosim aisim mondor uge 7-pela tulaŋ ugedamu naŋgi joqsim bosim koba na tal dia sqab. Soqnibqa tamo di aqa so tulaŋ ugeqas. Aqa so uge namij degwasai. Aqa so tulaŋ ugedamuqas.”

Tamo yai naŋgi tulaŋ areboleboleinjrim sqab?

27 Yesus a yawo anjam degsi marnaqa tamo uŋgasari naŋgo ambleq dena uŋa bei a brantosiqa tulaŋ koba leleŋosiq Yesus minjej, “Ino ai agi ni nami ŋambabtmosiqa muŋgum anaimoqnej qaji a Qotei aqa ŋamdamuq di uŋa tulaŋ bolequja. Deqa a tulaŋ areboleboleiyim sqas.” 28 Onaqa Yesus na kamba minjej, “Ijo ai a segi sai. Tamo naŋgi Qotei aqa anjam qusib dauryeqnub qaji naŋgi dego tulaŋ areboleboleinjrim sqab.”

Tamo qudei naŋgi Yesus na aqa maŋwa bei laŋa babtim unqajqa minjoqneb

29 Onaqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi beleŋosib Yesus aqa areq di koroeqnabqa a naŋgi endegsi minjroqnej, “Tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra tulaŋ ugedamu. Naŋgi gaigai ijo maŋwa laŋa unqajqa metbeqnub. Deqa e na ijo maŋwa bei naŋgi osornjrqasai. Qotei aqa medabu o tamo Jona nami soqnej qaji aqa maŋwa segi osornjritqa naŋgi unqab. 30 Agi Jona a nami Ninive tamo uŋgasari naŋgi Qotei aqa anjam minjrnaq dena naŋgi Qotei aqa siŋgila qalieeb. Dego kere e Tamo Aŋgro na tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgi Qotei aqa anjam minjroqnit dena segi naŋgi Qotei aqa siŋgila qalieoqnqab. 31 Mondoŋ Qotei na tamo uŋgasari naŋgo une qa peginjrqa batiamqa uŋa kobaquja nami guta di sawa taqatoqnej qaji a tigelosimqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra uge boleq atetnjrqas. Di kiyaqa? Uŋa di a nami Solomon aqa powo kobaquja qa marsiqa sawa isaq na walwelosi bej deqa. Ariya bini tamo bei Solomon tulaŋ buŋyejunu qaji a nuŋgo ambleqsi unu.” Yesus a a segi qa anjam degsi marej. 32 Osiqa marej, “Mondoŋ Qotei na tamo uŋgasari naŋgo une qa peginjrqa batiamqa Ninive tamo naŋgi tigelosibqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra uge boleq atetnjrqab. Di kiyaqa? Ninive tamo naŋgi nami Jona aqa anjam qusib are bulyeb deqa. Ariya bini tamo bei Jona tulaŋ buŋyejunu qaji a nuŋgo ambleqsi unu.” Yesus a a segi qa anjam degsi marej.

Gago ŋamdamu di gago jejamu qa puloŋ bul

33 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Tamo bei a lam qatrentosim tal surumq di atqasai. Kulum miligiq jugwasai. Boleq di gaintim sqas di warum suwaŋamqa tamo uŋgasari naŋgi tal miligiq gilsib warum geregere unqab. 34 Ino ŋamdamu di ino jejamu qa puloŋ bul. Deqa ino ŋamdamu boleqas ino jejamu kalil suwaŋesqas. Ariya ino ŋamdamu ugeqas di ino jejamu kalil ambruqas. 35 Deqa niŋgi geregere ŋam atsib soqniye. Nuŋgo jejamu suwaŋejunu di olo ambruo uge. 36 Ino jejamu kalil suwaŋekritqas di taqal bei ambruqa keresai. Deqa ino jejamu kalil suwaŋoq di soqneme. Lam qatrentosim ni suwantmeqnu dego kere.”

Farisi ti dal anjam qalie tamo naŋgi ti kumbra uge uge yeqnub

37 Yesus a anjam degsi marsiq koboonaqa Farisi tamo bei a Yesus aqa areq bosiq minjej, “Aqo ombla ijo talq gilsim iŋgi uyqom.” Onaqa naŋgi ombla aqa talq gilsib awoeb. 38 Awoosib Yesus a iŋgi uyqa osiqa a Juda naŋgo moma kumbra dauryqa uratej. Deqa a baŋ mati yansosai. A laŋa iŋgi uyej. Deqa Farisi tamo a Yesus aqa kumbra di unsiqa tulaŋ prugugetej. 39 Onaqa Tamo Koba Yesus na minjej, “Niŋgi Farisi nuŋgo kumbra uge agi mermqai. Niŋgi kap ti tabir ti qore segi yanseqnub. Niŋgi miligi yansosaieqnub. Dego kere niŋgi babaŋ na tamo bole. Ariya nuŋgo are miligi kumbra uge uge ti bajiŋ kumbra ti dena maqejunu. 40 Niŋgi nanari tamo! Qotei a nuŋgo jejamu gereiysiqa nuŋgo are miligi dego gereiyej. Di niŋgi qaliesai kio? 41 Deqa iŋgi iŋgi kalil nuŋgo are miligiq di unu qaji di niŋgi eleŋosib tamo iŋgi iŋgi saiqoji unub qaji naŋgi enjroqniye. Niŋgi kumbra degyibqa nuŋgo iŋgi iŋgi kalil milalesqas.

42 “O Farisi tamo, niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi dal anjam kiñilala segi dauryeqnub deqa. Agi niŋgi lei ti lombo ti saga ti oqnsib pupoiyoqnsib Qotei atraiyeqnub. Ariya niŋgi Qotei aqa dal anjam kokba dauryqajqa urateqnub. Agi niŋgi na tamo uŋgasari naŋgi gereinjrosaieqnub. Niŋgi Qotei dego qalaqalaiyosaieqnub. Niŋgi dal anjam kiñilala segi dauryeqnub. Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi are bulyiye. Osib dal anjam kokba dego dauryosib laqniye. Ariya dal anjam kiñilala dauryqajqa urataib.

43 “O Farisi tamo, niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi Qotei tal miligiq dia tamo ñam ti naŋgo awo jaramq dia awooqnibqa tamo uŋgasari naŋgi na niŋgi nuŋgoqnsib biŋiŋgwajqa deqa niŋgi areboleboleiŋgeqnu. Niŋgi koro sawaq dia dego tamo uŋgasari naŋgo ŋamdamuq dia laqnibqa naŋgi na niŋgi nuŋgoqnsib nuŋgo ñam soqtetŋgsib baŋ ojetŋgoqnqajqa deqa niŋgi areboleboleiŋgeqnu.

44 “O Farisi tamo, niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi tamo moio qaji sub bul. Sub gogeq di mariŋ na kabutqo. Deqa tamo uŋgasari naŋgi quraq na walweloqnqab di naŋgi qalieqasai.”

45 Yesus a anjam degsi marnaqa dal anjam qalie tamo bei a Yesus aqa anjam di qusiqa minjej, “O Qalie Tamo Koba, ni anjam degsi maronum dena iga dal anjam qalie tamo gago ñam dego ugetoiyonum.” 46 Onaqa Yesus na kamba minjej, “Di bole. Niŋgi dal anjam qalie tamo niŋgi dego tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi na gaigai tamo uŋgasari naŋgi dal anjam tulaŋ gargekoba dauryqajqa minjreqnub deqa. Nuŋgo anjam dena niŋgi na tamo uŋgasari naŋgi gulube tulaŋ kokba enjreqnab qoboiysi unub. Ariya niŋgi segi olo naŋgi qa duloqnsib gulube kokba di qoboiyetnjrosaieqnub.

47 “Niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Nuŋgo moma naŋgi nami Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ñumeqnab moreŋeqnab niŋgi na olo naŋgo sub gereiyeqnub. 48 Nuŋgo kumbra dena niŋgi mareqnub, nuŋgo moma naŋgi kumbra bole yoqneb. Agi naŋgi na Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ñumeqnab niŋgi na olo naŋgo sub gereiyeqnub.

49 “Utru deqa Qotei a endegsi marqo, ‘E na ijo medabu o qaji tamo naŋgi ti tamo naŋgi ijo anjam mare mare laqnub qaji naŋgi ti qariŋnjritqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgoq giloqnibqa naŋgi na naŋgi jeutnjroqnsib tulaŋ ugeugeinjroqnqab. Qudei ñumoqnib moreŋoqnqab.’ Qotei a powo koba ti unu deqa a degsi marqo. 50 Nami Qotei a mandam atej bati deqa nuŋgo moma naŋgi na naŋgo une utru atsib agi Kein na Abel qalnaq moiej. Dena bosi bosib Sekaraia atra bijal ti atra tal ti ambleq di qalnab moiej. Niŋgi quiye. E bole merŋgwai. Une kalil di aqa awai uge Qotei na osim tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo jejamuq di ateleŋqas.

52 “O dal anjam qalie tamo, niŋgi quiye. Tamo uŋgasari naŋgi Qotei qalieqajqa gam itqa mareqnabqa niŋgi na olo gam getentetnjreqnub. Niŋgi segi na Qotei qalieqajqa gam itqa keresai. Deqa tamo uŋgasari naŋgi dego gam itqa yeqnab niŋgi na gam getentetnjreqnub. Nuŋgo une deqa niŋgi tulaŋ padalougetqab.”

53 Yesus a anjam degsi marsiq koboonaqa tigelosiqa sawa di uratosiq gilej. A gileqnaqa dal anjam qalie tamo naŋgi ti Farisi naŋgi ti a qa minjiŋ oqetnjrnaqa deqa anjam gargekoba nenemyeleŋoqneb. 54 A anjam bei grotimqa naŋgi a ojqajqa deqa anjam gargekoba nenemyoqnsib a dadauryoqneb.